Çocuk Cerrahisi

Çocuk Cerrahisi Nedir?

Cerrahi alanların bir dalı olan çocuk cerrahisi, bebeklerin doğdukları andan itibaren 16 yaşına kadar oluşan rahatsızlıklarında cerrahi tanı ve tedavileri gerçekleştiren uzmanlık alanıdır. Çocuk cerrahisi, normal cerrahilerden farklı olan bir bölümdür. 6 yıl tıp fakültesi okuyan kişiler, tıp fakültesini tamamladıktan sonra 6 yıl da çocuk cerrahisi üzerine uzmanlık eğitimi alır. 

Çocukların vücutlarında meydana gelen doğuştan veya sonradan edinilmiş sorunları çözmek için yapılan cerrahi müdahaleleri kapsar.

Çocuk cerrahisi; yeni doğan ünitesi, yoğun bakım, genel cerrahi, pediatri, anestezi, onkoloji ve travma gibi diğer uzmanlık alanlarıyla ortak çalışır. Çocuk cerrahisi; çocukların yaş ve sağlık problemlerine göre farklılık gösterebilir. Örneğin; yeni doğan bebekler için cerrahi yaklaşımlar daha farklı değerlendirilebilir.

Çocuk cerrahisi, çocukların büyüme ve gelişim süreci özelliklerini dikkate alarak, çocukların gelecekteki sağlık durumunu olumsuz yönde etkilemeyecek şekilde özenli, titiz ve hassas bir yaklaşım sergiler.

Çocuk Cerrahisi Hangi Hastalıkları Kapsar?

Çocuk cerrahisi acil durumlar ( yanık, kaza vb.), ayakta ve yatarak tedavileri ile geniş bir tedavi yelpazesine sahip bir cerrahi birimdir.  Çocukluk çağı hastalıkları, fiziksel ya da ruhsal rahatsızlıklar olabilir. Bu hastalıklar çocukların fiziksel veya zihinsel gelişimine bağlı olarak oluşur. 

1. Çocukluk Çağı Solunum Sistemi Hastalıkları

Çocukluk çağında solunum sistemi hastalıkları çeşitli nedenlerden ortaya çıkabilir ve bazıları hayati risk taşıyan durumlardır. Bunlardan bazıları;

• Soluk borusuna yabancı cisim kaçması: Çocuklar kimi zaman oyun oynarken veya dikkatlerini çeken bir nesne gördüklerinde ısırma ya da yutma eğilimi gösterebilirler ya da bunlardan farklı olarak yemek yerken soluk borusuna yemeği kaçırabilirler. Bu gibi durumlar, soluk borusunun tıkanmasına ve nefes alma güçlüğüne yol açar. Eğer cisim çıkarılamazsa çocuk cerrahisinin müdahale etmesi gerekebilir.
   
• Soluk borusu hastalıkları: Soluk borusunun iltihaplanmasına ya da genişlemesine neden olan hastalıklardır.
• Akciğer Enfeksiyonları: Akciğerlerin iltihaplanmasına, nefes alma güçlüğüne, öksürüğe ve hırıltıya neden olur.
• Akciğer Hastalıkları: Çocuklarda akciğer fonksiyonlarını bozulmasıdır. Örnek olarak astım verilebilir.
• Göğüs kafesi hastalıkları: Kunduracı göğüs ve güvercin göğüs olarak bilinen göğüs kafesi hastalıkları çocuk cerrahisi uzmanlık alanını gerektiren rahatsızlıklardır.

2. Çocukluk Çağı Sindirim Sistemi Hastalıkları

Sindirim sistemi hastalıkları; yemek borusu, mide ve bağırsaklarla alakalı ortaya çıkan gereksinimleri ifade eder.

Apandisit, yemek borusu darlıkları, ince/kalın bağırsak tıkanıklıkları, mide darlıkları, kabızlık, makat rahatsızlıkları, yanıcı ya da yakıcı maddelerin içilmesinden kaynaklı oluşan hasarlar, kasık fıtığı, göbek fıtığı, polip oluşumu, pankreas ve dalak problemleri çocukluk çağı sindirim sistemi hastalıklarından bazılarıdır.

3. Çocukluk Çağı Üriner Sistem Hastalıkları

Üriner sistem hastalıkları, çocukluk çağında sık karşılaşılan sağlık problemleri arasında yer alır. Çocukların yaşam kalitesini etkileyen bu hastalıklar tedavi edilmezse kalıcı böbrek hasarlarına yol açabilir ya da çeşitli enfeksiyon hastalıklarına sebebiyet verebilir.

Ebeveynleri endişelendiren idrar yolu enfeksiyonlarının belirtileri çoğunlukla çabuk seyreder. Belirtileri arasında; idrar yaparken yanma/batma hissi, ağrı, kimi zaman kaşıntı, sık idrara çıkma, idrar tutamama, idrar çıkışında azlık bulunur. Üriner sistem hastalıklarından diğerleri ise; inmemiş testis, hidronefroz, işeme bozukluğu, ureteropelvik darlık, üreterovezikal darlık, üreterosel, enüresiz, taş problemleri, posterior üretral valv, veziko üreteral reflü, mesane problemleri, idrar kaçırma, sünnet derisinin yapışık olması olarak sıralanabilir.

4. Çocukluk Çağı Kanser Hastalıkları

Çocukluk çağı kanserleri, çocukların büyüme ve gelişme sürecinde organlarda veya lenflerde hücrelerin anormal bir şekilde büyüme ve çoğalması sonucu oluşur. En sık karşılaşılan kanser türleri; Lösemi (kan hücrelerinin anormal büyümesi), lenfoma (lenf bezi kanseri), beyin tümörü türleri ve kemik kanserleridir. Kanserler farklı doku ve organlara yayılabilir.

Tedavi süreci çocuğun yaşına, kanserin türüne ve yayılım düzeyine göre değişir. Bu faktörler tedavinin sonucu için önemlidir. Kanser sürecinde cerrahi yöntemler, radyoterapi ve kemoterapi uygulanan yöntemler arasındadır.

5. Çocuklarda Hormon Bozuklukları

Çocuklarda hormonal bozukluklar, çocuğun vücudunda yer alan hormonun fazla salgılanması ya da anormal bir şekilde üretilmesi sonucunda oluşur. Diğer hastalıklarda olduğu gibi burada da çocuğun yaşı, cinsiyeti ve hormon seviyeleri tedavi yöntemini ve yaklaşımları belirler. Hormon tedavilerinde çoğunlukla ilaç tedavisi uygulansa da cerrahi yaklaşımda gerekebilir. Bu hastalıklar tiroit bezi, böbrek üstü bezi ve pankreas hastalıklarıdır.

6. Çocuklarda Baş-Boyun Cerrahisi

Çocuklarda baş-boyun cerrahisi doğuştan ya da sonradan oluşan tiroid, kaslar, gırtlak ve diğer dokular ile bağlantılı olarak meydana gelen şişlik, iltihap ya da kitle gibi belirtileri inceleme altına alarak tedavi ve cerrahi operasyonlar ile ilgilenir.

Çocuk hastalıkları, fark edildikleri andan itibaren ihmal edilmemesi gereken bir konudur. Kimi zaman doğuştan kimi zamanda sonradan ortaya çıkan çocukluk çağı hastalıkları ilerleyen zamanlarda çocukların fiziksel ve psikolojik sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Burada önemli olan hastalığın zamanında fark edilmesi ve doğru tedavi yaklaşımı içerisinde bulunulmasıdır. Ebeveynler, çocuklarının gelişim sürecini desteklemek için ellerinden geleni yapmalı ve bebeklerini, çocuklarını her zaman gözlemlemelidir.

Bunlara ek olarak bebeklik ve çocukluk dönemi aşılarını takip etmek ve zamanında yaptırmak, temiz ve hijyeni bir ortamda yetişmesini sağlamak ve çocuklarına sağlıklı beslenme alışkanlarını kazandırmaya özen göstermek birçok hastalık için alınabilecek en önemli önlemler arasında bulunur.