Bebekler için en iyi ayakkabı çıplak ayaktır... Yanlış okumadınız evet ayak sağlığı açısından çıplak ayaktan daha ideali yoktur. Çocukların ayaklarının özel ayakkabılarla desteklenmesi gerektiği yönündeki yaygın efsane inanış halen devam ediyor. Oysa bu inanış en basit ifadesi ile yanlış bir inanıştır. Tam tersine araştırmalar bizzat ayakkabıların bazı problemlere neden olabileceğini ortaya koymuştur.
Anne ve babaların, küçük çocuklarına ayakkabı giydirilmesindeki esas amacın sadece sıcak tutmak ve ayaklarına zarar verebilecek şeylerden korumak olduğunu anlamaları önemlidir. Çocukların kemikleri, eklemleri ve bağları, hareketlerini rahat yapabilmeleri, sağlıklı gelişebilmeleri için uygun fiziksel uyarılara ihtiyaçları vardır. Engebeli özellikle çim, toprak ya da ince deniz kumu gibi zeminlerde yürümek, fiziksel olarak uyarıcı bir ortam sağlar. Böylece uygun bir ayak kavsi ve kas tonusu gelişimi sağlanır. İçe dışa basma ve düz tabanlık durumları böylece olabildiğince engellenmiş olur. Bebekler için en iyi ayakkabı çıplak ayak olmakla birlikte, estetik amaçlarla veya ayaklarını sıcak tutmak için çorap veya patik giydirilebilir. Bunlar, çevreden gelen fiziksel uyarıların alınmasına ayakkabı gibi bir engel oluşturmaz.
Yeni yeni ayağa kalkmaya ve yürümeye başlayan bebekler için de en iyisi çıplak ayaktır, ancak elbette evde ve güvende oldukları sürece. Ayakkabılar, sadece soğuk havada dışarı çıkarken veya çocuk ayağına batabilecek şeylerin olduğu yerlere basacaksa gerekli olacaktır. Yüksek boğazlı ayakkabıların tek avantajı ise çocuğun ayağından çıkma ihtimalinin daha düşük olmasıdır.
Çocuklar son derece hızlı büyüdüklerinden birkaç haftada bir ayakkabılarının kontrol edilmesi gereklidir. Ayakkabının dar gelip gelmediği çocuk ayakta dururken kontrol edilmelidir. Ayakların ön tarafına özellikle dikkat ederek, parmak uçları ile ayakkabı burnu arasında yeterince boşluk olup olmadığına bakılmalıdır. Yaklaşık olarak başparmağın eni kadar boşluk olması yeterlidir. Ayrıca yanlardan da çocuğun ayağını sıkmamasına dikkat edilmelidir.
Sonuç olarak ilk 3 yaşta uygun ayak sağlığı gelişimi için olabildiğince ayakkabı kullanılmamasını tavsiye ediyoruz. Kullanılması mecburen gereken durumlarda da uygun içten destekli, ayak bileğini saran ayakkabıları tercih ediyoruz. Tabii ki uygun ortama geçince de hemen çıkarılmasını ve ayakkabısız hareket edilmesini özellikle öneriyoruz.
Dr Şükrü Çido
Türkiye Hastanesi
Çocuk Kliniği
